Uw moeder was al net zo verlegen als ik
Hoe het na een knetterende ruzie weer goed komt tussen D66-politicus Hans van Mierlo en koningin Beatrix
Na het overlijden van prinses Juliana in 2004 haalt D66-politicus Hans van Mierlo herinneringen aan haar op in de condoleance-brief die hij stuurt aan haar dochter, koningin Beatrix. Hij heeft Beatrix’ moeder al eens ontmoet toen hij nog een kind was, zo blijkt:
Ik zag prinses Juliana voor het eerst in 1945 in Engeland, waar ik in een kinderkamp verbleef, nadat we in Brabant bevrijd waren. Ze kwam op bezoek, dwaalde door de eetzaal rond, waar 500 kinderen zaten, en nam voor het toetje plaats tegenover mij. Ik was natuurlijk vreselijk verlegen, maar zij ook. Ze plaatste haar handen tegen elkaar, keek me lief aan ze zei toen: “Zo!” En verder niets. Ik was haar diep dankbaar en zei ook niets.
De tweede keer was 22 jaar later, toen ik na de verkiezingen als nieuwkomer kwam voor formatie-advies. Ik was natuurlijk wat gespannen, maar Uw moeder stond midden in de kamer, keek me stralend aan en legde op de haar karakteristieke manier een keer de handen tegen elkaar. “Goh, mijnheer van Mierlo, dat ik u nu toch van zo dichtbij kan zien!”

Hoewel D66 geen voorstander is van het koningshuis, heeft Van Mierlo een goede, hartelijke band met koningin Beatrix. Hij is zelfs een graag geziene gast op Paleis Huis ten Bosch.
Al heeft het ook weleens geknetterd tussen beiden. Details daarvan lekken uit als in 2021 een biografie verschijnt over Van Mierlo, die in 2010 overleed. Hij blijkt in zijn dagboek aantekeningen te hebben gemaakt over de gespreken die hij met de majesteit voerde tijdens de moeizame formatie van het eerste ‘paarse kabinet’ van VVD, D66 en PvdA in 1994. Beatrix lijkt aanvankelijk maar weinig heil te zien in een coalitie zonder inbreng van de confessionelen, iets wat sinds 1918 niet meer is voorgekomen. ‘Anderhalf uur paleisruzie,’ noteert Van Mierlo. ‘Eerste half uur is voor haar. Ze speelt het sterk.’ Verderop zal hij schrijven dat de vorstin op een bepaald moment zelfs ‘vals’ wordt. ‘Ze begint erover te praten dat anderen zich aan mij ergeren, omdat ik lang praat en weinig zeg.’
Politiek en privé komt het echter wel weer goed tussen Beatrix en Van Mierlo. Op 22 augustus 1994 staat ‘Paars I’, waarin Hans van Mierlo minister van buitenlandse zaken wordt, met koningin Beatrix op het bordes bij Huis ten Bosch.
Brieffragment uit:
Een wonderbaarlijk politicus, Hans van Mierlo 1931 – 2010, Hubert Smeets, De Bezige Bij, 2021
Boeiende Brieven steunen
Als je deze Substack de moeite waard vindt, kun je het volgende overwegen: